MVO-beleid
Dierenzaken: blinde vlek van bedrijven
Dit is een bijzondere tijd, op meerdere manieren. Ik hoop dat je gezond bent en dat je je werk met voldoening kunt blijven doen.
Proefschrift
Voor mij is het een extra bijzondere tijd omdat ik op 8 oktober mijn proefschrift mocht verdedigen, met de titel: Animal Business, The ethical responsibility of companies towards animals. Via deze link download je meteen de gratis PDF versie.
De gedrukte versie (Engelstalig) kun je aanschaffen via Managementboek.
Ook is inmiddels het Nederlandse boek op de markt: Dierenzaken, Blinde vlek van bedrijven.
Dit boek is gebaseerd op mijn proefschrift en is bedoeld voor een breder, niet-wetenschappelijk publiek. Ook dat boek staat op Managementboek.
In mijn proefschrift betoog ik:
• dat bedrijven een ethische verantwoordelijkheid jegens dieren hebben;
• dat de aandacht hiervoor nihil is bij de helft van de grootste multinationals;
• dat managers in bedrijven hierin verbetering kunnen brengen via leiderschap, samenwerking en het stimuleren van interne en externe communicatie;
• dat dierethiek een plek verdient in de bedrijfsethiek en de bedrijfspraktijk (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen).
People, Planet, Prosperity?
Het is een belangrijk onderwerp. Je ziet bijvoorbeeld dat bedrijven die expliciet ethisch ondernemen en doen aan MVO, de drieslag People, Planet, Profit gebruiken. Maar waar zijn de dieren dan? Doen die er niet toe? Soms lijkt het van niet, terwijl alle bedrijven direct of indirect impact hebben op dieren. Denk maar aan bedrijfskantines waar eten verkocht wordt, of vervoer van allerlei goederen over de oceanen en rivieren met impact op dieren. En hoe bestrijd je als bedrijf overlast van dieren? Ook dat is een vraag waarbij dierenwelzijn mee zou moeten tellen. Dit alles geldt trouwens ook voor non-profitorganisaties.
Inmiddels heeft de bedenker van 3P al een aanpassing gedaan en proclameert hij nu Prosperity als derde P. Welvaart is daarvoor een wat erg op financiën gerichte vertaling. Het wil zeggen dat het goed gaat met iedereen. Ook met de dieren?
Dankbaar
Negen jaar geleden ging ik op zoek naar een hoogleraar die mijn onderzoek naar dit onderwerp wilde begeleiden. Dat werd Muel Kaptein, hoogleraar bedrijfsethiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Later is Franck Meijboom, universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht, toegevoegd als co-promotor. Mede door hun uitstekende begeleiding ben ik tot dit resultaat gekomen. Ik ben mijn begeleiders en iedereen die mij geholpen heeft met grote of kleine zaken dankbaar.
Het waren plezierige, maar ook zware jaren, en nu ligt het proefschrift er dan. Ik ben trots dat ik de tegenslagen heb weten te overwinnen en kijk nu heel erg uit naar mogelijkheden om over het onderwerp te spreken en te schrijven. Maar ook om bedrijven te begeleiden bij het versterken van hun ethische houding ten opzichte van dieren. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op.
Zie ik je op LinkedIn?
Binnenkort stap ik met deze nieuwsbrief over naar een LinkedIn-nieuwsbrief. Dat kan ik echter pas doen als die optie in mijn profiel is verschenen. LinkedIn heeft er (heel slim) voor gekozen deze traag uit te breiden onder de profielen. Uit hoofde van privacy zal ik jouw adres niet zomaar overnemen op de nieuwe verzendlijst. Maar als je mij volgt op LinkedIn, zal ik je een uitnodiging sturen.
Tot gauw en blijf gezond!
Van bedrijfscode of MVO-beleid naar uitvoering
Heb je al een bedrijfscode en/of MVO-beleid? Dan ben je als organisatie op de goede weg. Maar pas op: als het hierbij blijft, ben je nog geen ethische organisatie. Een concrete vertaling naar de uitvoering is nodig (stap 6 van de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf). Hoe pak je dat aan?
Dit zijn mijn aanbevelingen:
1. Vorm een werkgroep van medewerkers die hiermee aan de slag gaan onder leiding van een bevlogen begeleider. Nodig daarvoor een aantal mensen uit van wie je weet dat zij hart hebben voor het onderwerp. Gevraagd worden is immers altijd aantrekkelijker dan jezelf aanmelden!
2. Kijk welke afdelingen en niveaus (uitvoerenden, leidinggevenden, managers) nog niet vertegenwoordigd zijn en vraag na wie van hen tot de werkgroep toe willen treden.
3. Doe een oproep om de werkgroep eventueel nog aan te vullen. Sla deze stap niet over! Iedereen heeft dan de kans gekregen mee te doen én iedereen is meteen op de hoogte van wat er gaande is. Wijs liever geen medewerkers af die zich enthousiast aanmelden. Begin eventueel met een iets te grote groep. Er vallen altijd deelnemers af.
4. Neem ook een communicatiemedewerker op in de groep. Deze kan ervoor zorgen dat de communicatie over het project goed verloopt.
5. Start met het organiseren van bijeenkomsten waarin onderdelen van de bedrijfscode of het MVO-beleid worden besproken en vertaald naar de praktijk. Wat is er nodig om dit te implementeren, om collega’s erover te laten nadenken, hun gedrag te doen veranderen (als dat nodig is), etc.?
6. Net als een kwaliteitskring brengen de deelnemers ook ideeën mee uit hun omgeving. Ze stellen zich op als ambassadeurs van het traject naar een super-ethische organisatie, en zijn als zodanig ook zichtbaar. Ook hier speelt communicatie een belangrijke rol. Denk aan interviews en (kleine) evenementen.
7. En dan de allerbelangrijkste: zorg dat de bijeenkomsten van een hoge kwaliteit zijn, met doelgerichte werkvormen en momenten van inspiratie en flow. Alleen dan zal er een uitstraling van uitgaan die doel treft in de organisatie. Ook voorkom je dat het initiatief inzakt en uitgaat als een nachtkaars.
8. Tot slot: de begeleider bewaakt dat actiepunten ook werkelijk uitgevoerd worden. Deze kunnen variëren van een extra prullenbak tot en met het ontwikkelen van een strategie voor het bevorderen van diversiteit in de hele organisatie.
Nu al inspiratie opdoen? Download mijn gratis e-boek Maatschappelijk Verantwoord Communiceren en kijk hoe je communicatie toepast bij de transitie naar jouw super-ethisch bedrijf.
Waarom MVO en ethiek bij elkaar horen
Bijna twee jaar geleden vertelde ik tijdens een bijeenkomst van MVO-Nederland over mijn bedrijf, en hoe ethiek verbonden is met MVO. Dat was nieuw voor mijn gesprekspartner, en ik krijg wel vaker verbaasde reacties. Ethiek in organisaties wordt gezien als integriteit, niet corrupt zijn, niet omkoopbaar zijn, terwijl MVO gekoppeld wordt aan duurzaamheid (planet) en goed zijn voor je medewerkers en je klanten (people).
Woorden
Laten we eens goed naar beide termen kijken. Ethiek betekent: reflectie op goed en kwaad. Ethisch handelen is: het intrinsiek goede doen. In Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zit de term “verantwoord”, wat per definitie ook een ethisch concept is. Verantwoord handelen is óók het goede doen. Van Dale geeft als betekenis: “te verantwoorden”. Dus wat is het verschil? Dit lijkt misschien wat kort door de bocht, maar ook filosofisch doorredenerend kom ik tot dezelfde conclusie.
Zit het verschil dan in het maatschappelijke? Ook niet. Want bij MVO is de maatschappij alles om je heen, inclusief bijvoorbeeld de natuur en het milieu. En dat geldt ook voor de ethiek. Ik verdedig het samenbrengen van ethiek en MVO sinds lange tijd, en constateer nu met blijdschap dat MVO Nederland zich ook steeds meer met ethiek gaat bezighouden.
Welke invalshoek kiest jouw bedrijf?
Niettemin kun je als bedrijf je invalshoek kiezen. Ben je al bezig met MVO-beleid? Denk er dan eens over om ook een ethische code te formuleren, bij voorkeur samen met een aantal medewerkers, zodat de code direct op de praktijk geënt is. Een ethische code benadert het goede wat meer vanuit het gedrag van medewerkers en wat minder vanuit beleidskeuzes van de organisatie zelf.
Heb je al een ethische code? Denk dan eens over MVO-beleid. Dan is je invalshoek meer de maatschappelijk verantwoorde keuzes die de organisatie als geheel maakt. Ook dit kan in samenwerking met de medewerkers. Als het goed is, sluiten beide naadloos op elkaar aan. Je kunt immers niet van medewerkers verwachten dat ze hun best doen de klant een plezierige dag te bezorgen als het bedrijf als geheel de wensen van de klant niet serieus neemt.
Platform Integriteit & Bedrijfsethiek
Als klap op de vuurpijl werd dit jaar het Platform Integriteit & Bedrijfsethiek opgericht, door onder anderen Willem Lageweg, de voormalig directeur van MVO Nederland. Ook hij ziet een sterk verband tussen beide begrippen. Dus ik voel me bij dit platform helemaal thuis.
Goede voornemens?
Geen beter moment dan de jaarwisseling om plannen te maken op ethisch vlak voor jouw bedrijf of het bedrijf waarin je werkt. Dus neem nu stap 5 in de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf.