Dierenzaken: blinde vlek van bedrijven
Dit is een bijzondere tijd, op meerdere manieren. Ik hoop dat je gezond bent en dat je je werk met voldoening kunt blijven doen.
Proefschrift
Voor mij is het een extra bijzondere tijd omdat ik op 8 oktober mijn proefschrift mocht verdedigen, met de titel: Animal Business, The ethical responsibility of companies towards animals. Via deze link download je meteen de gratis PDF versie.
De gedrukte versie (Engelstalig) kun je aanschaffen via Managementboek.
Ook is inmiddels het Nederlandse boek op de markt: Dierenzaken, Blinde vlek van bedrijven.
Dit boek is gebaseerd op mijn proefschrift en is bedoeld voor een breder, niet-wetenschappelijk publiek. Ook dat boek staat op Managementboek.
In mijn proefschrift betoog ik:
• dat bedrijven een ethische verantwoordelijkheid jegens dieren hebben;
• dat de aandacht hiervoor nihil is bij de helft van de grootste multinationals;
• dat managers in bedrijven hierin verbetering kunnen brengen via leiderschap, samenwerking en het stimuleren van interne en externe communicatie;
• dat dierethiek een plek verdient in de bedrijfsethiek en de bedrijfspraktijk (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen).
People, Planet, Prosperity?
Het is een belangrijk onderwerp. Je ziet bijvoorbeeld dat bedrijven die expliciet ethisch ondernemen en doen aan MVO, de drieslag People, Planet, Profit gebruiken. Maar waar zijn de dieren dan? Doen die er niet toe? Soms lijkt het van niet, terwijl alle bedrijven direct of indirect impact hebben op dieren. Denk maar aan bedrijfskantines waar eten verkocht wordt, of vervoer van allerlei goederen over de oceanen en rivieren met impact op dieren. En hoe bestrijd je als bedrijf overlast van dieren? Ook dat is een vraag waarbij dierenwelzijn mee zou moeten tellen. Dit alles geldt trouwens ook voor non-profitorganisaties.
Inmiddels heeft de bedenker van 3P al een aanpassing gedaan en proclameert hij nu Prosperity als derde P. Welvaart is daarvoor een wat erg op financiën gerichte vertaling. Het wil zeggen dat het goed gaat met iedereen. Ook met de dieren?
Dankbaar
Negen jaar geleden ging ik op zoek naar een hoogleraar die mijn onderzoek naar dit onderwerp wilde begeleiden. Dat werd Muel Kaptein, hoogleraar bedrijfsethiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Later is Franck Meijboom, universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht, toegevoegd als co-promotor. Mede door hun uitstekende begeleiding ben ik tot dit resultaat gekomen. Ik ben mijn begeleiders en iedereen die mij geholpen heeft met grote of kleine zaken dankbaar.
Het waren plezierige, maar ook zware jaren, en nu ligt het proefschrift er dan. Ik ben trots dat ik de tegenslagen heb weten te overwinnen en kijk nu heel erg uit naar mogelijkheden om over het onderwerp te spreken en te schrijven. Maar ook om bedrijven te begeleiden bij het versterken van hun ethische houding ten opzichte van dieren. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op.
Zie ik je op LinkedIn?
Binnenkort stap ik met deze nieuwsbrief over naar een LinkedIn-nieuwsbrief. Dat kan ik echter pas doen als die optie in mijn profiel is verschenen. LinkedIn heeft er (heel slim) voor gekozen deze traag uit te breiden onder de profielen. Uit hoofde van privacy zal ik jouw adres niet zomaar overnemen op de nieuwe verzendlijst. Maar als je mij volgt op LinkedIn, zal ik je een uitnodiging sturen.
Tot gauw en blijf gezond!
Ethiek in tijden van crisis
Een ethicus is ook maar
een mens. Als men mij vraagt hoe ik als ethicus tegen de huidige, wereldwijde crisis
aankijk, is mijn eerste reactie die van een medemens.
Ik voel verdriet om de vele doden en hun nabestaanden. Ik voel me onbehagelijk omdat de wereld op zijn kop staat. Ik voel mee met enkele mensen om me heen die dromen in duigen zien vallen: grootse muziekoptredens, uitdagende sportevenementen, boeiende banen, interessante reizen. Ik ben een klein beetje bezorgd over mijn oude moeder, die echter gezond in haar huis leeft en gelukkig enorm goed alleen kan zijn.
Dat mijn fietsvakantie naar mijn zoon in Engeland niet doorgaat, doet nog het minste zeer, maar toch wel een beetje.
Voor ethische reflectie op hoe het zo ver gekomen is en hoe het anders moet is het misschien nog wat vroeg. Toch kan de ethiek ons nu al helpen.
Sta stil bij de
gevolgen voor iedereen
De gevolgenethiek zegt
ons: sta bij alles wat je doet stil bij de gevolgen voor iedereen. Leef jij
niet hygiënisch, dan kan dat grote gevolgen hebben voor anderen. Ik denk dat we
dat zo onderhand wel weten. Toch lees ik dat in sommige landen met besmettingen
nog grote evenementen plaatsvinden. Mensen: als je regering niet daadkrachtig
is, wees het dan zelf! Neem je eigen verantwoordelijkheid. Volgens de
gevolgenethiek ben je verantwoordelijk voor alle gevolgen van je
handelen.
Kies ervoor om je aan
de regels te houden
Dan is er de
plichtsethiek. Die zegt eigenlijk hetzelfde, maar op een andere manier: de mens
is een rationeel en autonoom wezen dat zelf kan besluiten om zich aan bepaalde
regels te houden die getuigen van respect voor de autonomie van andere
rationele wezens. Die vrije wil noopt ons juist om die keuzes te maken, omdat
het kan. En wat is de beste manier om de ander te respecteren: niemand
besmetten en dus hygiënisch leven. Dat wil je toch zelf als je een beetje
gezond verstand hebt? Jij hebt daar geen politiecontrole voor nodig.
Wees een goed mens met
een mooi karakter
Een andere, veel oudere
ethische filosofie is de deugdethiek. Deze leert ons een goed mens te zijn, met
een mooi karakter. Dat karakter bestaat uit allerlei gematigde
karaktereigenschappen. Wees vrijgevig, maar geef niet de laatste draad aan je
lichaam weg. Wees dapper, maar niet zo dapper dat je de coronadreiging
trotseert. Wees vriendelijk, maar niet zo vriendelijk dat je handen gaat
schudden. Enzovoort. Wie nu een mooi karakter laat zien is degene de in de
supermarkten nog wat te eten overlaat voor anderen. Het zijn die mensen die
berichtjes rondsturen om te laten weten dat ze mensen in nood kunnen helpen.
Degenen die boodschappen op de stoep zetten bij mensen die echt niet naar
buiten kunnen.
Zorg voor je naasten
en het komt goed
Tot slot pak ik de
zorgethiek erbij. Normaal is dit niet mijn favoriete benadering. Zij zegt: we
voelen een sterkere drang om te zorgen voor degenen die ons nabij zijn dan voor
degenen die ver van ons af staan, letterlijk of figuurlijk. De gevolgenethicus
in mij vindt dat maar niks. Want waarom zou de honger van mijn kind erger zijn
dan de honger van een kind in Afghanistan? Ik ervaar de honger van mijn kind
wel als erger, maar nuchter bekeken is die voor beide kinderen even erg.
Zorgethiek kan leiden tot discriminatie. Maar voor nu, ach, laat ons niet
moeilijk doen en elke ethiek omarmen. We mogen toch nergens heen, dus laten we
onze zorgzaamheid voor onze naasten koesteren. Als iedereen dat doet door juist
even van elkaar af te blijven, hebben degenen veraf er ook baat bij.
Blijf kritisch
Je hebt een tijdje niets van me gehoord. Er is intussen veel gebeurd, en daaruit komen wat tips naar voren waar je hopelijk wat aan hebt.
Ethisch taalgebruik
Zo schreef ik voor de mensen die met proefdieren werken een artikel over ethisch taalgebruik en framing. Het is een aanzet tot bewustwording voor personen die hier nog niet zo mee bezig zijn. Lees het eens en ga bij jezelf na wat de impact van taalgebruik in jouw werkomgeving is en wat daarin beter kan.
Blijf kritisch
Ruim vijf jaar geleden kreeg ik een opdracht waarin mijn kennis en kunde op het gebied van organisatie-ethiek, dierethiek en communicatie perfect bij elkaar kwamen: een communicatiestrategie opzetten, inrichten en uitvoeren voor de pas opgerichte Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht. Ik ben nog steeds betrokken bij dit werk, en sindsdien nemen mijn opdrachten, functies en rollen in dit werkgebied toe. Zo werd ik lid werd van het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid. Ik kan nu nog meer betekenen op het gebied van dierethiek. Uiteraard brengt dat morele dilemma’s met zich mee. Ik stel me daarbij telkens opnieuw de vraag: doe ik op deze manier zoveel mogelijk goed en draag ik met mijn competenties optimaal bij? Op grond van mijn ervaring kan ik je dit meegeven: blijf altijd kritisch op wat je doet en ga commentaar niet uit de weg. Dit helpt mij om scherp te blijven.
Verhuisd!
Tot slot: ik ben met Ethisch Bedrijf en al verhuisd naar Rotterdam. Om het reizen wat te beperken wil ik mijn netwerk en opdrachtgevers wat meer aan de westkant van het land zoeken. Heb jij tips voor mij? Laat het me weten. Ik neem graag advieswerk aan op het gebied van organisatie- en bedrijfsethiek, duurzaamheid, MVO of dierethiek.
Ooit las ik een gedicht van Kees Adolfsen dat precies uitdrukt waarom ik me goed voel in hoogbouw. Ik snap dat veel mensen, juist ook degenen die ‘groen’ leven, buiten en op de grond willen wonen. Toch past deze plek in mijn duurzame levensstijl: dicht bij openbaar vervoer, met veel licht en zon.
Hemelhuizen VI
Als je hoog woont, met ramen als muren
is je uitzicht zó vrij
dat het lijkt of het lukt
om je horizon over te kijken.
Als je hoog woont, met bomen als buren
is de hemel dichtbij.
Op die hoogte hoef je
je handen maar uit te steken
om de sluier van wolken desnoods
eigenhandig te breken,
en een glimp op te vangen
van bewegingen groter dan jij.
Op die hoogte nodigt het uitzicht
zichzelf bij je binnen.
Wat buiten je deur was
wordt deel van je interieur
En zelfs het verblijf waar je bent
met je ogen gesloten
begint zich te vullen met ruimte,
met licht en met kleur.
Keer je binnenstebuiten,
laat het buitenste binnen, dan bloei je.
Dan uit zich je inzicht in uitzicht.
Je leeft om te groeien.
Ik wens je heerlijke feestdagen en een mooi 2020.
Hoe je na hard werken kunt oogsten
Je hebt perioden van zaaien en van oogsten. Momenteel is het bij mij volop zomerse oogsttijd. Op 1 juli rondde ik de korte opleiding af: Integriteitsmanagement, bij de Stichting Stimuleringskader Integere Organisatie in samenwerking met Nyenrode Business University. Stichtingsvoorzitter mr. Arthur Docters van Leeuwen reikte de certificaten uit aan het klasje van tien.
Het was bijzonder nuttig om te leren over een systeem dat aandacht besteedt aan alle aspecten van integriteit in organisaties. Het is zo grondig, dat het vooral geschikt is voor grote organisaties, tot en met certificering aan toe, maar je kunt het ook gebruiken ter inspiratie.
Van elkaar leren
Als eindopdracht onderzocht ik hoe mijn 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf en het SIO-kader van elkaar kunnen leren, wetende dat integriteit en ethiek heel dicht tegen elkaar aan liggen.
In het kort: ik kan nog wat meer architectuur van integriteit toevoegen, zoals structureel integriteitsoverleg of moreel beraad met externe stakeholders. Andersom kan SIO misschien leren van de manier waarop ik in de eerste vier stappen uitga van de identiteit en positie van de organisatie. Ik haak zoveel mogelijk aan bij wat er al is. Bij die vier stappen heb ik video’s gemaakt die te bekijken zijn op mijn website.
Dit is maar een voorbeeld. Ik heb uiteraard nog heel veel meer geleerd, wat ik zal toepassen in mijn werk.
Ethisch omgaan met dieren in de voedselindustrie
Nog meer oogst: mijn wetenschappelijk werk wordt steeds meer gezien en gewaardeerd. In Food Ethics verscheen een artikel dat ik samen met dr. Floryt van Wesel schreef, over de manieren waarop managers in de voedselindustrie kunnen werken aan een ethische omgang met dieren. Als je het lastig vindt dit te lezen, heb dan even geduld. Het komt eind dit jaar in mijn proefschrift te staan, waarvan ik tevens een Nederlandstalige publieksversie maak met de titel Dierenzaken.
Ik heb deze zomer dus vooral veel schrijfwerk. En ik zal als ethicus toetreden tot het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid, waarin ik me met hart en ziel zal inzetten voor meer proefdiervrije onderzoeksmethoden, een werkveld waarin ik al een aantal jaren meedraai.
Wat ik je wil meegeven: investeren is echt de moeite waard. Blijf leren, uit papieren of digitale boeken, in opleidingen, van elkaar. Daarnaast is een pauze nemen van al die kennis en kunde natuurlijk ook heel vruchtbaar. Juist als je niets doet, kom je vaak op de beste ideeën.
Wat doe jij deze zomer? Leren, lezen, niksen? Ik wens je in elk geval een goede zomer.
6 redenen voor onethisch gedrag (en hoe je toch goed doet)
Ik heb een diepe wens. Die wens is dat er tenminste één bedrijf of non-profitorganisatie mij laat weten: ja, wij zijn al bij Stap 10 van de in 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf. Ben jij diegene die dat kan zeggen? Stuur me een mailtje! Maar vooral: hartelijk gefeliciteerd!
Je werkt in een super-ethische organisatie en draagt dat nog uit ook! Nu is het de kunst om dit niveau te behouden. Want “ethiek is een spier, die moet je oefenen” (Jonathan Safran Foer). Er zijn namelijk allerlei psychologische mechanismen die ons weerhouden om het goede te doen, zoals de volgende gedachten*:
• Ik ben niet verantwoordelijk. Die ander gaf opdracht / voerde uit / hield me niet tegen. (Denial of responsibility)
• Ik doe niemand kwaad. Ik zou niet weten wie ik hiermee benadeel. (Denial of injury)
• Ik ben niet begonnen. De ander deed iets fout en toen moest ik wel. (Denial of the victim)
• Ik hoef me niet te houden aan de normen van anderen. Jouw normen zijn niet goed, je zit zelf fout. (Condemnation of the condemners)
• Ik ben niet de enige. Iedereen doet het. Dan moet je die anderen ook / eerst aanpakken. (Everyone else is doing it)
• Ik heb het recht. Die regel is voor anderen. Ik mag afwijken als baas / leider / iemand die al zo goed bezig is. (Entitlement)
*Bron: Joseph Heath: Morality, Competition and the Firm (2014)
Dat kan dus nog lastig worden. Maar gelukkig zijn er ook een heleboel methoden bedacht om een ethische houding en ethisch gedrag te onderhouden, zoals de Moraal Beraad, het Utrechts Stappenplan, Het Markkula-model of de training Morele Moed. Ik vertel er met plezier meer over. Als je op zoek gaat met deze termen kun je overigens al veel vinden.
Kortom: ik kom graag in contact met nieuwe klanten, maar minstens zo belangrijk voor mij is dat organisaties ethischer worden, met of zonder mij. Ik hoop dat jij ook je steentje bijdraagt.
Een goede start van het werkseizoen!
Hoe MVO-managers communicatie slimmer kunnen inzetten
Onlangs was ik in Wenen op congres. Ik doe aan omdenken, dus ik het was me gelukt het vliegtuig te vermijden en het congresbezoek in te bouwen in een trein- en fietsvakantie. Na een week fietsen langs de Donau kwam ik aan op de congreslocatie in het hart van de stad.
Positieve beweging
Mijn presentatie ging over hoe MVO-managers communicatie kunnen inzetten om positieve bewegingen in een organisatie te bevorderen. Ik heb samen met Floryt van Wesel onderzoek gedaan naar het bevorderen van dierenwelzijn in de voedselproductie en daar een communicatiemodel voor ontwikkeld. De resultaten zijn waarschijnlijk ook toe te passen op andere MVO-onderwerpen en productieketens.
Connecting parties for change
De belangrijkste conclusie: het is van belang dat je als MVO-manager niet alleen communiceert met allerlei partijen in en buiten de organisatie, maar er ook voor zorgt dat die partijen met elkáár communiceren. Wie die partijen zijn? Bijvoorbeeld: medewerkers, afdelingen als marketing en reputatiemanagement, het hoger management, dierenwelzijnsorganisaties, overheden, bedrijven in de keten, consumenten en het brede publiek. De titel van de presentatie was dan ook: Connecting parties for change.
Voorbeelden
Tijdens de interviews van het onderzoek hoorden we mooie voorbeelden van hoe de MVO-manager anderen met elkaar kan laten communiceren. Denk aan: veehouders stimuleren mee te doen aan Open Boerderijdagen of met de marketingafdeling bespreken hoe het dierenwelzijn te presenteren op de verpakking van de producten. Een enkeling had een game laten ontwikkelen om medewerkers inzicht te geven in de keuzes die gemaakt moeten worden bij MVO.
Tips
Ik maak mijn presentaties altijd zo praktisch mogelijk, dus ik eindigde met 5 concrete tips die voortkomen uit onze wetenschappelijke conclusies:
1. Zorg allereerst dat er een manager is die verantwoordelijk is voor het onderwerp (dierenwelzijn, kinderarbeid, etc.).
2. Gebruik het model uit ons onderzoek om te communiceren met alle relevante partijen en zorg dat zij ook met elkáár communiceren.
3. Maak het onderwerp een volwaardig onderdeel van de bestaande MVO-communicatie via de gebruikelijke kanalen.
4. Versterk de communicatie door persoonlijke contacten en waar dat niet mogelijk is door storytelling op video.
5. Voeg nieuwe kanalen toe (apps, games, augmented reality, etc.).
Communicatie stimuleert actie
Stap 9 van de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf gaat ook over communicatie. Ben je in je organisatie op een aantal vlakken goed bezig? Communiceer daar dan over, intern en extern. Goed voorbeeld doet goed volgen. Heb je daar wat handvatten bij nodig, kijk dan nog eens in mijn e-boek Maatschappelijk Verantwoord Communiceren. En als ik meer kan doen, weet je me te vinden.
Hoe train je medewerkers in morele moed?
De training Morele Moed (stap 8 in de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf) kreeg enkele jaren geleden vorm, na een bijzondere ontmoeting met de Amerikaanse filosoof Susan Stocker.
Zij is gespecialiseerd in trainingen moreel handelen in de medische sector en leerde mij de methode Moral Agency Theater, waar ik later mijn training Morele Moed op zou baseren. Het idee achter deze methode is dat het in rollenspelen oefenen met het oplossen van ethische dilemma’s maakt dat je hetzelfde goede gedrag, waar soms veel moed voor nodig is, ook gemakkelijker zult vertonen bij dilemma’s in de toekomst.
Train de trainer
Om een goede trainingsleider te worden, moest ik uiteraard eerst zelf getraind worden. Omdat we niet als team, maar als vreemden de training in gingen, begonnen we met een aantal oefeningen om een sfeer van vertrouwen te scheppen. Al snel was de sfeer prettig en zelfs een beetje lacherig. Toen kwam het serieuze werk. Ik kan de casussen die de deelnemers meebrachten natuurlijk niet navertellen – dat zou niet ethisch zijn – maar ze waren stuk voor stuk indrukwekkend. Ik was om.
Weerbaar
Het meest indrukwekkende was dat de methode direct hielp om samen verder te komen met oplossingen voor iets wat onoplosbaar leek. Want wat moet je als je klem komt te zitten tussen de regels en de behoefte van een cliënt, of tussen de eisen van een leverancier en een afnemer? In een proces van gezamenlijke creativiteit kwamen we tot oplossingen die we vooraf niet hadden kunnen bedenken. Deze ervaring maakt weerbaarder, zodat je in je werkpraktijk ook even time out zult nemen bij een lastig dilemma en creatief gaat nadenken, of misschien wel de hulp van collega’s inroept om mee te denken over oplossingen. De kans op een goede oplossing is dan veel groter.
Verrijking
Dit meegemaakt te hebben, als deelnemer en later als trainingsleider in mijn eigen trainingen, is een ongelofelijke verrijking, die ik nog vaak hoop te beleven. Ik hoop dat deelnemers het ook zo ervaren. De geluiden zijn in elk geval positief.
Dus wil je in jouw organisatie ethisch gedrag bevorderen en onethisch gedrag voorkomen, dan leg ik graag eens aan jou persoonlijk uit wat de methode inhoudt. Je kunt sowieso voor jouw vraagstuk een gratis eerste advies krijgen, wist je dat? Vul hiervoor het formulier in op de website.
Een voorbeeld: hoe het toch nog goed kwam
Kun je je er nog niet veel bij voorstellen? Ik geef een voorbeeld. Zorgmedewerkers van een gemeente konden op hun jaarlijkse ontwikkeldag meedoen aan mijn workshop. Er tekenden wel dertig deelnemers in, maar er was iets misgegaan: mijn toegestuurde toelichting was verloren gegaan. Toen ik de aanwezigen vertelde dat ik met rollenspelen werkte, zag ik sommigen wit wegtrekken. Een enkeling wilde zelfs het pand onmiddellijk verlaten. Ik heb haar, en ook de anderen, zo goed mogelijk gerustgesteld. Het werd niet eng of spannend. En kijken mocht ook.
Het belangrijkste was dat de deelnemers samen aan de slag zouden gaan met vraagstukken uit hun werkpraktijk, en dat lukte. Uiteindelijk deed iedereen fantastisch mee. Vier groepjes kozen elk een ervaring die niet bevredigend was afgelopen en speelden die na. De andere groepen keken daarbij toe en konden inspringen om de afloop een andere kant op te sturen. Het werd een enerverende en leerzame middag, onvergetelijk voor mij, en ik vermoed voor velen met mij. De groep kwam tot nieuwe mogelijkheden om te reageren in een moeilijke situatie. Ze leerden van zichzelf en van elkaar.
Ik gun jou die ervaring ook. Doe je een keer mee?
Zo krijg je meer ethisch leiderschap in jouw organisatie
Hoe zit het met ethisch leiderschap in jouw organisatie? Lukt het jou om dat vorm te geven? Als je wil dat leidinggevenden actief meedoen met het ethischer maken van je organisatie, biedt hun dan een masterclass op niveau aan, zodat ze hun schaarse tijd goed besteden aan zaken die er echt toe doen. Dit is stap 7 van de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf.
Op maat
Belangrijk is dat je kijkt naar wat de leidinggevenden in jouw organisatie nodig hebben, zodat je een aanbod op maat kunt doen. Spreek met hen en vraag wat zij zelf nodig denken te hebben om hun leiderschap te verbeteren. Het klinkt zo logisch, maar pas op: dit vooronderzoekje wordt maar al te vaak overgeslagen. Doe je het wel, dan zul je waardering oogsten en betrokkenheid scheppen.
Voorbeelden
Afhankelijk van de uitkomst van je vooronderzoekje, kun je bijvoorbeeld dit soort workshops of cursusmodules organiseren:
- Morele Moed: ethische dilemma’s uit eigen ervaring naspelen en ervaren welke actie of reactie werkt
- Moreel beraad: ethisch vraagstuk uitdiepen door met elkaar te praten en samen na te denken
- Filosofen: achtergronden van de ethiek aan de hand van de belangrijkste filosofische stromingen
- Ethiek op de werkvloer: ethische vraagstukken op de werkvloer herkennen, behandelen en bespreekbaar maken
- Model voor ethisch handelen: een methode om een voorgenomen bedrijfsactiviteiten ethisch te toetsen
- Van ethiek naar MVO: samen ontdekken hoe een ethisch geïnspireerde bedrijfsidentiteit vraagt om bepaalde MVO-thema’s
Buitenkans: deze workshop komt er nu aan
Wil je kennismaken met een aantal van deze methoden? Dan doet zich nu een buitenkans voor. Op maandag 16 april van 13.00 tot 17.00 uur geef ik een workshop Morele Moed bij het Bureau voor Overheidscommunicatie met open inschrijving. De locatie is dichtbij het station van Amersfoort, zodat je ook nog ethisch kunt reizen. Iedereen die interesse heeft is welkom. De toegang is € 40,-.
Wat kun je verwachten? Je leert in het kort hoe je ethische dilemma’s in jouw werkomgeving kunt herkennen en krijgt handreikingen om ze aan te pakken. Ook krijg je een voorproefje van de praktische werkvorm Morele Moed, een soort rollenspel, maar dan leuker. Je komt versterkt in je leiderschap uit deze workshop, en met meer kennis van mogelijkheden om je organisatie te verbeteren op ethiek- en MVO-gebied.
Kom je ook? Aanmelden kan via www.bvoverheidscommunicatie.nl/workshop-morele-moed.
Wil je meer weten over de workshop of heb je andere vragen? Je weet me te vinden!
Van bedrijfscode of MVO-beleid naar uitvoering
Heb je al een bedrijfscode en/of MVO-beleid? Dan ben je als organisatie op de goede weg. Maar pas op: als het hierbij blijft, ben je nog geen ethische organisatie. Een concrete vertaling naar de uitvoering is nodig (stap 6 van de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf). Hoe pak je dat aan?
Dit zijn mijn aanbevelingen:
1. Vorm een werkgroep van medewerkers die hiermee aan de slag gaan onder leiding van een bevlogen begeleider. Nodig daarvoor een aantal mensen uit van wie je weet dat zij hart hebben voor het onderwerp. Gevraagd worden is immers altijd aantrekkelijker dan jezelf aanmelden!
2. Kijk welke afdelingen en niveaus (uitvoerenden, leidinggevenden, managers) nog niet vertegenwoordigd zijn en vraag na wie van hen tot de werkgroep toe willen treden.
3. Doe een oproep om de werkgroep eventueel nog aan te vullen. Sla deze stap niet over! Iedereen heeft dan de kans gekregen mee te doen én iedereen is meteen op de hoogte van wat er gaande is. Wijs liever geen medewerkers af die zich enthousiast aanmelden. Begin eventueel met een iets te grote groep. Er vallen altijd deelnemers af.
4. Neem ook een communicatiemedewerker op in de groep. Deze kan ervoor zorgen dat de communicatie over het project goed verloopt.
5. Start met het organiseren van bijeenkomsten waarin onderdelen van de bedrijfscode of het MVO-beleid worden besproken en vertaald naar de praktijk. Wat is er nodig om dit te implementeren, om collega’s erover te laten nadenken, hun gedrag te doen veranderen (als dat nodig is), etc.?
6. Net als een kwaliteitskring brengen de deelnemers ook ideeën mee uit hun omgeving. Ze stellen zich op als ambassadeurs van het traject naar een super-ethische organisatie, en zijn als zodanig ook zichtbaar. Ook hier speelt communicatie een belangrijke rol. Denk aan interviews en (kleine) evenementen.
7. En dan de allerbelangrijkste: zorg dat de bijeenkomsten van een hoge kwaliteit zijn, met doelgerichte werkvormen en momenten van inspiratie en flow. Alleen dan zal er een uitstraling van uitgaan die doel treft in de organisatie. Ook voorkom je dat het initiatief inzakt en uitgaat als een nachtkaars.
8. Tot slot: de begeleider bewaakt dat actiepunten ook werkelijk uitgevoerd worden. Deze kunnen variëren van een extra prullenbak tot en met het ontwikkelen van een strategie voor het bevorderen van diversiteit in de hele organisatie.
Nu al inspiratie opdoen? Download mijn gratis e-boek Maatschappelijk Verantwoord Communiceren en kijk hoe je communicatie toepast bij de transitie naar jouw super-ethisch bedrijf.
Waarom MVO en ethiek bij elkaar horen
Bijna twee jaar geleden vertelde ik tijdens een bijeenkomst van MVO-Nederland over mijn bedrijf, en hoe ethiek verbonden is met MVO. Dat was nieuw voor mijn gesprekspartner, en ik krijg wel vaker verbaasde reacties. Ethiek in organisaties wordt gezien als integriteit, niet corrupt zijn, niet omkoopbaar zijn, terwijl MVO gekoppeld wordt aan duurzaamheid (planet) en goed zijn voor je medewerkers en je klanten (people).
Woorden
Laten we eens goed naar beide termen kijken. Ethiek betekent: reflectie op goed en kwaad. Ethisch handelen is: het intrinsiek goede doen. In Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zit de term “verantwoord”, wat per definitie ook een ethisch concept is. Verantwoord handelen is óók het goede doen. Van Dale geeft als betekenis: “te verantwoorden”. Dus wat is het verschil? Dit lijkt misschien wat kort door de bocht, maar ook filosofisch doorredenerend kom ik tot dezelfde conclusie.
Zit het verschil dan in het maatschappelijke? Ook niet. Want bij MVO is de maatschappij alles om je heen, inclusief bijvoorbeeld de natuur en het milieu. En dat geldt ook voor de ethiek. Ik verdedig het samenbrengen van ethiek en MVO sinds lange tijd, en constateer nu met blijdschap dat MVO Nederland zich ook steeds meer met ethiek gaat bezighouden.
Welke invalshoek kiest jouw bedrijf?
Niettemin kun je als bedrijf je invalshoek kiezen. Ben je al bezig met MVO-beleid? Denk er dan eens over om ook een ethische code te formuleren, bij voorkeur samen met een aantal medewerkers, zodat de code direct op de praktijk geënt is. Een ethische code benadert het goede wat meer vanuit het gedrag van medewerkers en wat minder vanuit beleidskeuzes van de organisatie zelf.
Heb je al een ethische code? Denk dan eens over MVO-beleid. Dan is je invalshoek meer de maatschappelijk verantwoorde keuzes die de organisatie als geheel maakt. Ook dit kan in samenwerking met de medewerkers. Als het goed is, sluiten beide naadloos op elkaar aan. Je kunt immers niet van medewerkers verwachten dat ze hun best doen de klant een plezierige dag te bezorgen als het bedrijf als geheel de wensen van de klant niet serieus neemt.
Platform Integriteit & Bedrijfsethiek
Als klap op de vuurpijl werd dit jaar het Platform Integriteit & Bedrijfsethiek opgericht, door onder anderen Willem Lageweg, de voormalig directeur van MVO Nederland. Ook hij ziet een sterk verband tussen beide begrippen. Dus ik voel me bij dit platform helemaal thuis.
Goede voornemens?
Geen beter moment dan de jaarwisseling om plannen te maken op ethisch vlak voor jouw bedrijf of het bedrijf waarin je werkt. Dus neem nu stap 5 in de 10 stappen naar een super-ethisch bedrijf.